ΕΥΡΩΠΗ

H Ευρώπη, αποκαλούμενη και Γηραιά ήπειρος, είναι η τέταρτη σε έκταση ήπειρος του πλανήτη μας. Καταλαμβάνει συνολικά με τα νησιά έκταση 10.500.000 τετρ. χιλ., το 7% περίπου της συνολικής ξηράς του πλανήτη μας. Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με τα στοιχεία του 1981 ξεπερνούσε τα 670.000.000 κατοίκους.
Ευρώπη με την Ασία αποτελούν ένα ενιαίο γεωγραφικό σύνολο, έτσι που η Ευρώπη να αποτελεί στην ουσία μια χερσόνησο της ευρασιατικής ηπείρου. Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χερσόνησοι είναι: η Κόλα, η Σκανδιναβική, της Γιουτλάνδης, η Ιβηρική, των Απεννίνων και η Βαλκανική. Ανάμεσα στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά νησιά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη Νόβαγια Ζεμλιά, τη Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ, τα Βρετανικά νησιά, τα νησιά της Δανίας, την Ισλανδία, την Κορσική, τη Σαρδηνία, τη Σικελία, την Κύπρο, την Κρήτη και άλλα.
Τα ακραία όρια της Ευρώπης είναι τα παρακάτω: Το βορειότερο άκρο της το αποτελεί η Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ, που φτάνει μέχρι τις 82° βόρειο πλάτος, ενώ στο νότο το νησί Γαύδος με 34° και 50' βόρειο πλάτος αποτελεί το νοτιότερο μέρος της. Στα δυτικά, στις 24° και 32' βρίσκεται το δυτικότερο σημείο της, ενώ στα ανατολικά, στις 68° 5' βρίσκεται το ανατολικότερο σημείο της. Το πλάτος της είναι 4.150 χιλ., ενώ το μήκος της ξεπερνά τα 5.000 χιλιόμετρα. Το σχήμα της είναι περίπου τριγωνικό με τη βάση στη Μεσόγειο και την κορυφή κοντά στο βόρειο πολικό κύκλο.
Εκτός από τα ανατολικά και την περιοχή γύρω από τη Βαλτική θάλασσα, που είναι επίπεδη και κάπως μονότονη, η υπόλοιπη Ευρώπη παρουσιάζει μια διαδοχική αλλαγή από βουνά και πεδιάδες. Ο κύριος όγκος των βουνών είναι συγκεντρωμένος στη νότια και κεντρική Ευρώπη, καθώς και στην περιοχή των Σκανδιναβικών κρατών. Στην κεντρική Ευρώπη, στις Άλπεις, που είναι από τις πιο νέες οροσειρές της Ευρώπης, βρίσκεται και το ψηλότερο σημείο, το Λευκ Όρος, που έχει ύψος 4.810 μέτρα. Την ίδια περίοδο, δημιουργήθηκαν και τα Απέννινα, οι Δειναρικές Άλπεις, τα Καρπάθια και ο Αίμος. Οι υπόλοιπες οροσειρές είναι παλιότερες. Σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της Ευρώπης, όπως παρουσιάζεται σήμερα, είχαν και οι παγετώνες που με τις διαβρώσεις και τις καθιζήσεις δημιούργησαν και την τελική μορφή της.
Ανεξάρτητα από ποιά αιτία δημιουργήθηκε, ανάλογη είναι και η υδρογραφική της δομή. Στα δυτικά και στα νότια, όπου τα βουνά είναι κοντά στη θάλασσα, υπάρχουν ποτάμια με μικρό μήκος, αλλά με ισχυρά ρεύματα και πορεία ζιγκ - ζαγκ. Αντίθετα, στα ανατολικά, τα ποτάμια είναι μεγάλα, βαθιά, με πολύ νερό, που κυλούν αργά μέσα από τις απέραντες πεδιάδες. Στην περιοχή αυτή βρίσκονται και μερικά από τα μεγαλύτερα ποτάμια της Ευρώπης, με μεγαλύτερα το Βόλγα και το Δούναβη. Στην Ευρώπη υπάρχουν πάρα πολλές λίμνες, αλλά όλες έχουν μικρές διαστάσεις. Οι περισσότερες είναι συγκεντρωμένες γύρω από τη Βαλτική θάλασσα και στην Αλπική περιοχή.
Το κλίμα της Ευρώπης μπορεί να θεωρηθεί από τα πιο ευνοϊκά στον κόσμο. Μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα, που ανήκει στον πολικό κύκλο, χαρακτηρίζεται από ακραίες θερμοκρασίες κατά το χειμώνα. Το μεγάλο μέρος ανήκει στην εύκρατη ζώνη. Τρεις βασικοί παράγοντες συντελούν σ' αυτήν τη διαμόρφωση. Η θέση της σε συνδυασμό με τα ρεύματα του Ατλαντικού και το ότι δεν χαρακτηρίζεται από μεγάλο υψόμετρο. Το ευρωπαϊκό κλίμα χαρακτηρίζεται από τέσσερις τύπους: το κλίμα της περιοχής προς τον Ατλαντικό, το ηπειρωτικό κλίμα (περιοχές της ανατολικής Ευρώπης), το αρκτικό κλίμα (σε ένα μικρό μέρος της βόρειας Ευρώπης) και το μεσογειακό κλίμα στη νότια Ευρώπη. Θα μπορούσε ακόμη να αναφερθεί και το κλίμα της κεντρικής Ευρώπης ως μεταβατικό ανάμεσα και στους τέσσερις τύπους κλίματος που αναφέρθηκαν (περιοχές της Τσεχίας, Σλοβακίας και Ουγγαρίας.